عکاس: حامد علیزاده
BBC persiska rapporterar om poesifestival som föreningen salsal har ordnat.
گزارش بی بی سی فارسی از نخستین جشنواره شعر افغانستان در اوپسالا از سوی انجمن صلصال.
مهاجرت و غربت، تمرکز اصلی اولین جشنواره شعر افغانستان در اوپسالا
اولین جشنواره شعر افغانستان در شهر اوپسالای سویدن (سوئد) در تاریخ نهم جون (ژوئن) برگزار شد. در این سال‌ها به دلیل حضور تعداد فراوانی از مهاجران در کشورهای اروپایی، فعالیت‌های فرهنگی در این قاره و به خصوص در سویدن افزایش داشته است.
جشنواره فیلم افغانستان در استکهلم با سابقه‌ای چندین ساله از جمله این فعالیت‌ها بوده است. اکنون جشنواره شعر اوپسالا گام دیگری است که امسال اولین دوره خود را به انجام رساند.
پس از حادثه یازده سپتامبر (۲۰۰۱) و با تشکیل دولت موقت افغانستان پس از سقوط طالبان، هم‌زمان با “فضای امیدبخشی” که در زمینه‌های اجتماعی و فرهنگی در افغانستان ایجاد شد، فضای ادبی نیز در چندین شهر کشور “رونق یافت” و استعدادهای در جامعه ادبی ظهور کردند.
محافل ادبی رونق پیدا کرد و آمار انتشار آثار ادبی نسبت به سال‌های رکود فرهنگ و ادبیات در دوران جنگ‌های داخلی و پس از آن استیلای طالبان، افزایش یافت.
اما این “شکوفایی” آن‌چنان که آغاز شده بود ادامه نیافت و گسترش روزافزون ناامنی و ناآرامی در این سال‌ها سبب شد که تعداد زیادی از شاعران شناخته شده و جوان افغانستان آواره دیگر ممالک شوند و جمعی از آنان در کشورهای اروپایی مقیم شوند و در دامان مهاجرت و غربت به سرودن شعر و نوشتن داستان ادامه دادند.
ابراهیم امینی از اتریش، صدا سلطانی از جرمنی، شهیر داریوش از فرانسه، شهباز ایرج و سهراب سیرت از انگلستان، حمیده میرزاد از ناروی و از سویدن محمدشریف سعیدی، محبوبه ابراهیمی، فریبا حیدری، مرجان اصغری، عزیزالله نهفته، فریداروند، مریم احمدی، ضیا قاسمی و تریس والستروم شاعر سویدنی پانزده شاعری بودند که مهمان جشنواره‌ی شعر اوپسالا بودند و آثارشان را برای علاقمندانی که در این برنامه شرکت کرده بودند، خواندند؛ تعدادی که به گفته یوسف رضایی، مسئول انجمن صلصال، که برگزار کننده این جشنواره است، می‌توانست بیش‌تر از این باشد.
آقای رضایی در صحبت‌هایش در افتتاحیه جشنواره گفت امیدوار است با رفع محدودیت امکانات در دوره‌های بعدی جشنواره، بتوانند تعداد بیش‌تری از شاعران افغانستانی را از اروپا و دیگر کشورها دعوت کنند و آن را استمرار ببخشند.
مضامین شعرهایی که با قالب‌های متنوع در جشنواره خوانده شدند، بیش‌تر در موضوع غم غربت و اندوه مهاجرت بود. آثاری که با حال و هوای مخصوص به خود حکایت از ظهور گونه دیگری از ادبیات مهاجرت در بدنه شعر و ادبیات افغانستان داشتند. فضا و حال و هوایی مانند این چند سطر از شعر “مرز” از شاعر مهمان جشنواره مرجان اصغری: “می‌خواهم خودم را/ چون نقشه جغرافیا برایت پهن کنم/ و تو انگشتت را درون قلبم فرو کنی/ تا مرده‌ها از آن سرازیر شوند/ تا قاچاقبرها از آن بیرون بریزند/ و ما خودمان را پیدا کنیم/ در کشتی شکسته‌ای/ در آب‌های یونان”.
این آثار از سوی علاقمندان ادبیات و فرهنگیان مهاجر مقیم سویدن با “استقبال خوبی مواجه شد”. شاعر نام‌آشنا، شهباز ایرج دیگر مهمان این جشنواره، می‌گوید برگزاری چنین جشنواره‌ای برای شاعرانی که از جامعه خود و بستر طبیعی زبان خود دور افتاده و در گوشه‌های مختلف جهان آواره شده‌اند، فرصت خوبی است تا دور هم جمع شوند و تازه‌ترین آثار هم‌دیگر را بشنوند و در زمینه این آثار و مسایل مختلف و فضای جامعه‌ی ادبی افغانستان صحبت و هم‌اندیشی داشته باشند.
داود سرخوش، هنرمند سرشناس افغانستان، نیز در این همایش شرکت و سخنرانی کرد
این جشنواره بعد از شعرخوانی شاعران دعوت شده، با صحبت‌های داود سرخوش هنرمند سرشناس افغانستانی که از اتریش به جشنواره دعوت شده بود، پایان یافت.
سرخوش ضمن صحبت در باره تعامل شعر و موسیقی امروز افغانستان، در بخشی از سخنانش گفت: با وجود بهره‌هایی که موسیقی امروز افغانستان از شعرهای شاعران معاصر و به خصوص شاعران جوان برده، هنوز این ارتباط و تعامل کم است که باید این نقصان جبران شود تا باعث پیش‌رفت هر دو به خصوص موسیقی شود.
این جشنواره بنا است پس از این به صورت سالانه در اوپسالا استمرار داشته باشد.