مهاجرت و غربت؛ تمرکز اصلی اولین جشنواره شعر افغانستان در اوپسالا
سیدضیا قاسمی-شاعر
اولین جشنواره شعر افغانستان در شهر اوپسالای سویدن در تاریخ نهم جون، برگزار شد. در این سال‌ها به دلیل حضور تعداد فراوانی از مهاجران در کشورهای اروپایی، فعالیت‌های فرهنگی در این قاره و به خصوص در سویدن، افزایش داشته است.
جشنواره فیلم افغانستان در استکهلم با سابقه‌ای چندین ساله از جمله این فعالیت‌ها بوده است. اکنون جشنواره شعر اوپسالا، گام دیگری است که امسال اولین دوره خود را به انجام رساند.
پس از حادثه یازده سپتامبر (۲۰۰۱) و با تشکیل دولت موقت افغانستان پس از سقوط طالبان، هم‌زمان با «فضای امیدبخشی» که در زمینه‌های اجتماعی و فرهنگی در افغانستان ایجاد شد، فضای ادبی نیز در چندین شهر کشور «رونق یافت» و استعدادهای در جامعه ادبی ظهور کردند.
محافل ادبی رونق پیدا کرد و آمار انتشار آثار ادبی نسبت به سال‌های رکود فرهنگ و ادبیات در دوران جنگ‌های داخلی و پس از آن استیلای طالبان، افزایش یافت.
اما این شکوفایی آن‌چنان که آغاز شده بود؛ ادامه نیافت و گسترش روزافزون ناامنی و ناآرامی در این سال‌ها سبب شد که تعداد زیادی از شاعران شناخته شده و جوان افغانستان آواره دیگر ممالک شوند و جمعی از آنان در کشورهای اروپایی مقیم شوند و در دامان مهاجرت و غربت به سرودن شعر و نوشتن داستان ادامه دادند.
«ابراهیم امینی» از اتریش، «صدا سلطانی» از جرمنی، «شهیر داریوش» از فرانسه، «شهباز ایرج» و «سهراب سیرت» از بریتانیا، «حمیده میرزاد» از ناروی و از سویدن «محمدشریف سعیدی»، «محبوبه ابراهیمی»، «فریبا حیدری»، «مرجان اصغری»، «عزیزالله نهفته»، «فرید اروند»، «مریم احمدی»، «ضیا قاسمی» و «تریس والستروم» شاعر سویدنی، پانزده شاعری بودند که مهمان جشنواره‌ی شعر اوپسالا بودند و آثارشان را برای علاقمندانی که در این برنامه شرکت کرده بودند، خواندند؛ تعدادی که به گفته یوسف رضایی، مسئول انجمن صلصال، که برگزارکننده این جشنواره است، می‌توانست بیش‌تر از این باشد.
آقای رضایی، در صحبت‌هایش در افتتاحیه جشنواره، گفت که امیدوار است با رفع محدودیت امکانات در دوره‌های بعدی جشنواره، بتوانند تعداد بیش‌تری از شاعران افغانستانی را از اروپا و دیگر کشورها دعوت کنند و آن را استمرار ببخشند.
مضامین شعرهایی که با قالب‌های متنوع در جشنواره خوانده شدند، بیش‌تر در موضوع غم غربت و اندوه مهاجرت بود. آثاری که با حال و هوای مخصوص به خود حکایت از ظهور گونه دیگری از ادبیات مهاجرت در بدنه شعر و ادبیات افغانستان داشتند.
این آثار از سوی علاقمندان ادبیات و فرهنگیان مهاجر مقیم سویدن با استقبال خوبی مواجه شد. شاعر نام‌آشنا، شهباز ایرج، دیگر مهمان این جشنواره، می‌گوید برگزاری چنین جشنواره‌ای برای شاعرانی که از جامعه خود و بستر طبیعی زبان خود دور افتاده و در گوشه‌های مختلف جهان آواره شده‌اند، فرصت خوبی است تا دور هم جمع شوند و تازه‌ترین آثار هم‌دیگر را بشنوند و در زمینه این آثار و مسایل مختلف و فضای جامعه‌ی ادبی افغانستان صحبت و هم‌اندیشی داشته باشند.
این جشنواره بعد از شعرخوانی شاعران دعوت شده، با صحبت‌های داود سرخوش هنرمند سرشناس افغانستانی که از اتریش به جشنواره دعوت شده بود، پایان یافت.
سرخوش، ضمن صحبت در باره تعامل شعر و موسیقی امروز افغانستان، در بخشی از سخنانش گفت: با وجود بهره‌هایی که موسیقی امروز افغانستان از شعرهای شاعران معاصر و به خصوص شاعران جوان برده، هنوز این ارتباط و تعامل کم است که باید این نقصان جبران شود تا باعث پیش‌رفت هر دو به خصوص موسیقی شود.
بی‌بی‌سی، نوشت: این جشنواره بنا است پس از این به صورت سالانه در اوپسالا استمرار داشته باشد.
En underbar kväll
Vi firade Newroz tillsammans med ensamkommande barn med full av glädje.
Vi är hjärtlig tacksamma av Stefan Hanna ( kommunalråd) C och Caroline Hofstedt ( kommunalråd ) S, Amil Sarsour ordförande i SIU, Sam Lali projektledare för happy Days Stockholm, Sarwer Rezaye, hamid Hussaini,
Safiollah Alizadeh som är aktiv medlem i salsal förening, Zainullah Habibian som var programledare att de kunda delta och hade talat mycket inspirerande och lärorikt.
Yousof Rizai ( förenings ordförande ) översatt på dari för de nyanlända och fick tala om förenings aktiviteter, bland annat läxhjälp, Musik kurs, idrott, bok klubb, samordnar ledarskaps utbildningar och Photoshops kurs.
Till sist diamant grupp och Shahryar Bakhshi por spelade fantastisk musik och vi bjöd alla deltagarna på kex och dricka.
Vi önskade ett nytt år där alla kunna verkliga sina drömmar och uppnå på sina mål.
Nowroz (Nytt ÅR) Firades av Salsal Förening 21 mars (Uppsala)
